Úc cũng như Nhật, các loại phương tiện công cộng được sử dụng rất nhiều, nhất là vào buổi sáng và lúc tan tầm. Đối tượng chủ yếu sử dụng phương tiện công cộng là học sinh (bao gồm cả du học sinh), người cao tuổi, những người trẻ chưa có bằng lái, những người chưa có xe riêng… Mỗi bang ở Úc sẽ có hệ thống phương tiện công cộng khác nhau và các loại thẻ dùng cũng khác nhau. Như bang Victoria nơi tôi đang ở có hệ thống PTV (Public Transport Victoria) và sử dụng thẻ myki; bang New South Wales (thành phố chính là Sydney) có hệ thống Trip Planner và dùng thẻ Opal; hay bang Nam Úc (thành phố chính là Adelaide) có Adelaide Metro và dùng thẻ metroCARD…
Bài viết này tôi sẽ chỉ nói đến thẻ myki của PTV ở bang Victoria thôi ha!
Thẻ myki là gì?
Thẻ myki là một dạng IC card (thẻ trả trước) dùng để đi bus, xe điện mặt đất và tàu ở bang Victoria.
Ở Nhật, nếu không muốn mua thẻ cứng thì bạn vẫn có thể mua vé giấy (dùng 1 lần) để đi trong thành phố nhưng ở Victoria thì khác. Trừ khi bạn đi V-line (một loại tàu chạy đi các vùng ngoại ô của bang) mới phải mua vé giấy riêng, còn không thì bạn bắt buộc phải có thẻ myki.
Tôi vừa nhớ ra, standard ticket của Singapore tuy không phải thẻ cứng, không cần phí giữ thẻ, nhưng vẫn có thể nạp thêm tiền để sử dụng nhiều lần
Cách mua thẻ myki
Có 6 cách mua thẻ
- Mua online tại trang web PTV, bạn có thể chọn loại thẻ muốn mua:
- Full fare: nguyên giá
- Child (5-18 years): vé cho bé từ 5-18 tuổi
- Victorian Senior: người Úc cao niên
- Other Concessions: các trường hợp giảm giá khác (trợ cấp khiếm khuyết, tị nạn, cựu chiến binh, học sinh sinh viên trên 18 tuổi…)
- Mua tại các PTV Hub
- Mua tại máy tự động hoặc phòng vé ở ga tàu, xem cụ thể các ga tàu tại đây
- Mua tại các cửa hàng 7-11
- Mua trên app PTV
- Gọi 1800 800 007 (miễn phí cước gọi tại Úc) để đặt mua và hẹn giao thẻ
Bạn có thể dùng điện thoại để touch on/touch off thay vì thẻ vật lý thông thường bằng Mobile myki (hiện tại chỉ có trên Android)
Giá thẻ myki
- Full fare dành cho người từ 19 tuổi (bao gồm cả bản xứ và khách du lịch): $6
- Child (5-18 years) dành cho các bé từ 5-18 tuổi (bao gồm cả bản xứ, du học sinh và khách du lịch): $3
- Senior dành cho người Úc cao niên đang giữ Victorian Seniors Card: $3
- Concession dành cho các trường hợp giảm giá khác: $3
Đây là giá mua thẻ, khi đóng hoặc huỷ thẻ thì số tiền này không được hoàn lại
Lưu ý
- Nếu thẻ myki được mua ở cửa hàng hoặc máy tự động thì có thể dùng ngay, còn nếu mua online sẽ phải chờ ít nhất 24 giờ sau mới dùng được
- Nên tải app PTV về điện thoại và đăng ký tài khoản để dễ dàng quản lý số tiền còn trong thẻ, hoặc kịp thời khoá thẻ khi bị mất, yêu cầu hoàn tiền khi muốn huỷ thẻ…
- Du học sinh trên 19 tuổi có thể làm thẻ Concession để được giảm giá khi mua và sử dụng thẻ myki
- Nếu mua và sử dụng các loại thẻ myki giảm giá (ý là loại $3 đó) thì phải mang theo giấy tờ chứng minh mình đủ điều kiện được giảm giá
*** Ví dụ cháu tôi 13 tuổi dùng thẻ myki Child nhưng mà nhìn ảnh to đùng như trên 18 tuổi nên lúc nào cũng phải mang theo hộ chiếu để lỡ có ai kiểm tra còn chứng minh được là ảnh dưới 18; hoặc bạn là du học sinh trên 19 tuổi dùng thẻ Concession để mua thẻ myki thì lúc nào cũng phải mang theo 2 thẻ này để khi bị kiểm tra thì trình cả 2 ra… - Nhóm từ 12 người trở lên sẽ được giảm giá
- Thẻ myki có thời hạn 4 năm, Mobile myki có thời hạn 2 năm
- Bạn sẽ nhận được thẻ mới qua bưu điện khi thẻ cũ hết hạn (trong trường hợp có đăng ký tài khoản tại PTV)
- Thẻ myki được mua ở cửa hàng, ga tàu là thẻ chưa được đăng ký, mua xong phải đăng ký ngay để dễ quản lý thẻ
- Một tài khoản có thể sở hữu 10 thẻ
- Có thể yêu cầu hoàn lại tiền còn trong thẻ (không bao gồm tiền mua thẻ)
Cách trừ tiền của thẻ myki
Khác với Nhật hay Sing tính tiền trên mỗi lượt đi, thẻ myki của Úc tính tiền theo “giá 2 tiếng” hoặc “giá cả ngày”. Giá của ngày trong tuần (từ thứ 2 đến thứ 6) cũng khác giá cuối tuần (thứ 7 và chủ nhật). Trong tuần, nếu touch on và touch off trong vòng 2 tiếng khi đi tàu, trước 7 giờ 15 phút sáng, sẽ được miễn phí theo chương trình giá Early Bird.
Cụ thể xem lại đây
Nói chung cứ dễ nhớ nhất là quét thẻ Full fare trong 2 tiếng là $5.3, ngoài 2 tiếng đó mà vẫn quét thì sẽ được tính theo giá cả ngày là $10.6; giá của Concession = 50% Full fare
Cách nạp tiền thẻ myki
Có 2 cách nạp tiền thẻ myki
- Nạp online tại app PTV
- Nạp tại máy tự động
Lưu ý
- Thẻ myki sẽ không dùng được nếu không đủ tiền cho lượt đi hoặc âm tiền
- Có thể chọn Auto top up để thẻ lúc nào cũng có tiền
- Hoặc có thể cân nhắc 2 kiểu nạp tiền sau:
- myki Money: phù hợp cho người ít sử dụng, đi ngày nào tính ngày đó (Thảo đang dùng kiểu này)
- myki Pass: sử dụng thường xuyên, có thể chọn gói 7 ngày hoặc bất-kì-số-ngày-nào từ 28 đến 365 ngày
- Nếu thẻ myki được nạp tiền tại máy tự động thì tiền vào thẻ ngay lập tức, còn nếu nạp online (qua app PTV) sẽ phải chờ ít nhất 45 phút sau tiền mới vào thẻ
- Có thể nạp tiền cả myki Money và myki Pass trên cùng 1 thẻ. Khi sử dụng, myki Pass sẽ được ưu tiên. Nếu đi ra ngoài khu vực hiệu lực của myki Pass thì myki Money mới trừ tiền
Cách dùng thẻ myki
- Mỗi lần lên bus thì phải “touch on” (chạm thẻ vào máy quét) và khi xuống phải “touch off” (chạm thẻ vào máy quét 1 lần nữa)
- Mỗi lần đi tàu cũng phải touch on và touch off, chỉ có lúc chuyển tàu trong cùng 1 ga thì không cần
- Mỗi lần đi xe điện mặt đất thì chỉ cần touch on, không cần touch off
Bạn sẽ thấy trên các tuyến tàu có dán thông báo kiểu “nhân viên sẽ đi kiểm tra bất kỳ lúc nào, bất kỳ hành khách nào và bạn sẽ bị phạt nếu tuyến bạn đang đi khác với điểm cuối cùng mà thẻ myki ghi nhận”. Vậy nên bạn đừng quên touch on và touch off để tránh bị phạt lãng xẹt nha!
- Có Free Tram Zone ở trung tâm thành phố Melbourne, tức là đi trong khu vực này sẽ được miễn phí, nhưng khách du lịch hoặc những ai mới đến Melbourne chưa phân biệt được vùng nào được miễn phí vùng nào không, thì cứ touch on mỗi lần lên xe điện đi cho yên tâm ha!
