Có 3 loại thẻ/vé được sử dụng để tham gia phương tiện công cộng ở Nhật: vé giấy (mua theo từng chặng đi), thẻ trả trước (có sẵn tiền trong thẻ, dùng hết thì lại nạp thêm), thẻ trả sau (thẻ được kết nối với tài khoản ngân hàng trong nước, trừ tiền theo tháng). Bài viết này Thảo sẽ đề cập đến 3 loại thẻ trả trước (hay còn gọi là IC card) - tiện dụng cho cả người bản xứ lẫn khách du lịch sử dụng trên toàn nước Nhật là Pasmo, Suica và Icoca.

Điểm chung

• Có thể sử dụng Icoca/Pasmo/Suica cho các chuyến tàu điện, tàu điện ngầm và bus
• Icoca, Suica và Pasmo có giá trị trên khắp nước Nhật, có thể sử dụng ở các vùng khác của Nhật Bản nên bạn đừng lo lắng về việc nên mua loại nào, mua loại nào cũng được cả
• Máy bán vé tự động không chấp nhận thanh toán bằng thẻ thanh toán quốc tế (Visa, Master, Amex...)
• Có thể sử dụng Icoca/Pasmo/Suica để thanh toán mua hàng hóa dịch vụ tại nhiều cửa hàng, nhất là các kombini (cửa hàng tiện lợi) như 7-eleven/Family Mart/Lawson, hay mua nước ngọt và cà phê từ máy bán hàng tự động hoặc mua báo tại ki-ốt của nhà ga và những nơi có các dấu IC card trước cửa mà không phải trả bằng tiền mặt

• Không thể dùng Icoca/Pasmo/Suica để đi shinkansen. Nếu muốn đi shinkansen, bạn phải mua vé dành riêng cho shinkansen
• Icoca/Pasmo/Suica có thể sử dụng trên toàn đất nước. Nhưng cũng có 1 lưu ý nhỏ: không thể sử dụng thẻ để trả tiền cho một chuyến đi ra ngoài khu vực phát hành thẻ + không thể sử dụng thẻ để di chuyển giữa các khu vực hợp lệ không liền kề (trừ khi đang ngồi trên shinkansen)

NÓI ĐƠN GIẢN THÌ LÀ:

Điểm đầu và điểm cuối phải cùng nằm trong một khu vực và các tỉnh trong khu vực đó phải tiếp giáp nhau. Ví dụ, xem hình trên, Suica có thể sử dụng ở 3 khu vực hợp lệ thuộc JR East: khu vực Kanto, khu vực Niigata và khu vực Sendai. Nhưng 3 khu vực này không liền kề nhau, nên không dùng thẻ Suica để đi từ Tokyo đến Sendai hay Niigata được. Ngược lại cũng vậy. Nhưng lại có thể dùng Suica để chạy trong khu vực Kanto (7 tỉnh: Gunma, Tochigi, Ibaraki, Saitama, Tokyo, Chiba và Kanagawa) thoải mái. Thêm nữa, bạn không thể dùng Suica để di chuyển giữa Tokyo - Osaka hoặc Tokyo - Nagoya, vì các tuyến này sẽ bao gồm những tuyến hỗn hợp của JR East và JR West hoặc JR Central. Icoca cũng vậy, chỉ có thể di chuyển liên tục qua các tỉnh vừa liền kề vừa cùng khu vực trong hệ thống JR West. Nhưng nếu bạn đã ở sẵn trong vùng thuộc JR East, bạn vẫn vô tư dùng Icoca. Ngược lại, nếu bạn đã có mặt tại vùng thuộc JR West, bạn vẫn thả ga dùng Suica/Pasmo

• Có giá trị 10 năm kể từ ngày cuối cùng sử dụng

BẬT MÍ: Bạn có thể đổi thẻ Suica nếu thẻ của bạn bị hết hạn

Điều hay ho là toàn bộ số dư trong thẻ sẽ được chuyển sang thẻ mới sau khi trừ ¥220 tiền phí, khoản ¥500 đặt cọc của thẻ hết hạn sẽ được hoàn lại, đương nhiên bạn sẽ phải đặt cọc ¥500 cho thẻ mới. Tức là nếu thẻ hết hạn mà vẫn còn tiền trong thẻ thì chỉ tốn ¥220 để đổi thẻ

Thảo chưa thấy thông tin Pasmo và Icoca có thể đổi như này

• Mất thẻ sẽ không được cấp lại (trừ trường hợp thẻ đã được đăng ký thông tin cá nhân)
• Giá thẻ tối thiểu là ¥1,000/thẻ và tối đa là ¥10,000/thẻ, trong đó phí giữ thẻ ¥500 (khoản này sẽ được hoàn lại khi bạn trả thẻ tại Midori no madoguchi JR đối với Suica + Icoca, phòng vé tại ga tàu điện ngầm đối với Pasmo). Mỗi lần top-up được tối đa ¥20,000 tại máy bán vé tự động, nhờ tài xế xe bus hoặc các cửa hàng
• Có bán thẻ người lớn và thẻ trẻ em, nhưng thẻ trẻ em Suica và Pasmo chỉ được bán tại phòng vé. Trẻ em dưới 6 tuổi không phải mua vé

Điểm riêng

#1  Pasmo

• Linh vật của Pasmo là con rô-bốt màu hồng
• Có thể mua ngay tại sân bay Narita và Haneda, trạm tàu điện ngầm, không thể mua tại các ga của JR
• Có bán nhiều loại Pasmo để người mua dễ dàng cân nhắc chọn lựa

Đọc thêm về các loại Pasmo

PASMO
Loại không đăng kí	Dùng cho: du lịch Nhật Bản ngắn ngày Ưu: Dễ mua, không cần cung cấp thông tin cá nhân Nhược: Không được cấp lại nếu bị mất
Cá nhân	Dùng cho: Ở Nhật dài hạn, sống ở Nhật Ưu: Được cấp lại nếu bị mất + Tên của bạn được in trên thẻ Nhược: Yêu cầu đăng ký thông tin cá nhân: tên, giới tính, ngày sinh và số điện thoại và chỉ sử dụng bởi chủ thẻ
Trẻ em (shogakusei – 小学生)	Dùng cho: Trẻ em Ưu: Các chặng đi được tính giá vé trẻ em + Được cấp lại nếu bị mất Nhược: Yêu cầu đăng ký thông tin cá nhân: tên, giới tính, ngày sinh (cần xuất trình giấy khai sinh của bé), số điện thoại phụ huynh và chỉ sử dụng bởi chủ thẻ
Vé tháng (teikiken – 定期券)	Dùng cho: Đi học/đi làm, sống ở Nhật , di chuyển giữa 2 ga trên 18 lần/tháng Ưu: Có bán thẻ trẻ em, thẻ 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng + Được cấp lại nếu bị mất Nhược: Yêu cầu đăng ký thông tin cá nhân: tên, giới tính, ngày sinh, số điện thoại, ga đầu và ga cuối và chỉ sử dụng bởi chủ thẻ

• Trong trường hợp muốn lấy lại tiền cọc ¥500 + số tiền còn lại trong thẻ Pasmo thì bạn cần trả lại thẻ tại phòng vé. Số tiền cọc và tiền dư sẽ được hoàn lại đầy đủ không bị tính phí ¥220 như Suica. Vì vậy nếu chỉ ở Tokyo trong thời gian ngắn, thì dùng Pasmo sẽ dễ lấy lại tiền thừa hơn. Còn nếu quyết tâm dùng hết tiền trong thẻ thì xài cái nào cũng được.

Giá thẻ Pasmo: Tối thiểu là ¥1,000/thẻ và tối đa là ¥10,000/thẻ, trong đó phí giữ thẻ ¥500 (khoản này sẽ được hoàn lại khi bạn trả thẻ tại Midori no madoguchi JR bất kì ở khu vực bạn mua thẻ: Kanto, Sendai, Niigata..)

Top-up (nạp thêm): Tối đa ¥20,000

CÁCH MUA THẺ PASMO

	Chọn thẻ cần mua là Pasmo
	Chọn mua thẻ mới "Purchase new Pasmo"
	Nếu bạn muốn mua thẻ không cần đăng ký thông tin cá nhân, chọn "Purchase Blank Pasmo". Nếu bạn muốn sở hữu thẻ chính chủ, chọn "Purchase Personalized Pasmo"
	Chọn giá tiền muốn thanh toán
	Để tiền vào khay bên trên, tờ tiền phải thẳng thớm. Thẻ sẽ được nhả ra khi bạn thanh toán đủ. Sau đó máy sẽ trả lại tiền thừa ở khay bên dưới

• Pasmo sẽ phát hành phiên bản PASMO PASSPORT bắt đầu từ 1/9/2019 dành riêng cho khách du lịch ngoại quốc, không yêu cầu phí đặt cọc ¥500, sử dụng trong 28 ngày và không được hoàn tiền nếu trong thẻ còn dư. Thiết kế rất dễ thương với có sự góp mặt của Sanrio’s Hello Kitty, Cinnamoroll và ba nhân vật của Pompom Purin
  
  Có thể mua tại sân bay Narita và Haneda với giá giống thẻ Pasmo thông thường

#2 Suica

• Suica là viết tắt của Super Urban Intelligent CArd. Linh vật của Suica là chim cánh cụt
• Có thể mua thẻ tại các máy bán vé tự động ở các nhà ga lớn của JR East hoặc mua trực tiếp tại phòng vé Midori no madoguchi trong ga JR hoặc Travel Service Centers
• Các ga có Travel Service Centers: Tokyo Station, Shinjuku Station, Shibuya Station, Ikebukuro Station, Ueno Station, Hamamatsucho Station, Narita, Haneda, Sendai Station
• Được sử dụng cho các chuyến tàu của JR East, tàu điện ngầm, bus và Tokyo Monorail chạy tuyến sân bay Haneda - Tokyo
• Ngoài khu vực Tokyo, Suica có thể sử dụng ở một số hệ thống giao thông nhất định tại các khu vực Sendai và Niigata, Hokkaido, Tokai, phía Tây Nhật Bản và Kyushu

Giá thẻ Suica: Tối thiểu là ¥1,000/thẻ và tối đa là ¥10,000/thẻ, trong đó phí giữ thẻ ¥500 (khoản này sẽ được hoàn lại khi bạn trả thẻ tại Midori no madoguchi JR bất kì ở khu vực bạn mua thẻ: Kanto, Sendai, Niigata...)

Top-up (nạp thêm): Tối đa ¥20,000

• Thẻ Suica do JR East phát hành nên chỉ có thể được trả lại tại các ga của JR East nếu muốn lấy lại tiền cọc ¥500 + số tiền còn lại trong thẻ sau khi đã trừ ¥220 tiền phí

VÍ DỤ:

Thẻ Suica của bạn còn ¥1,000 thì phí ¥220 yên được trừ đi, còn lại ¥780 + ¥500 tiền cọc, bạn sẽ được hoàn lại ¥1,280

Nếu thẻ bạn còn ¥100 yên, trừ đi phí ¥220 sẽ nhỏ hơn 0, vì vậy số tiền được coi là 0 + ¥500 tiền cọc, bạn sẽ được hoàn lại ¥500

• Thẻ Suica có phiên bản sử dụng bằng điện thoại thanh toán bằng Apple Pay (từ Iphone 7 trở lên là dùng được), thành ra nếu không mang theo thẻ Suica thì có thể dùng thẻ trên điện thoại
  Pasmo chưa có tính năng này nên ai cảm thấy mang theo thẻ là phiền phức thì Suica là lựa chọn thỏa đáng
• Nếu muốn có thẻ chính chủ thì đến Midori no madoguchi để đăng ký

CÁCH MUA THẺ SUICA

1. Tìm cho ra máy bán vé tự động trong các ga của JR. Máy nào có kí hiệu Suica thì tại đó có thể mua được thẻ Suica 2. Chọn "Purchase new Suica" để mua thẻ mới, nếu muốn mua vé giấy thì chọn "Ticket" 3. Chọn "Suica" 4. Chọn giá thanh toán. Sau đó để tiền vào khay bên trên, tờ tiền phải thẳng thớm. Thẻ sẽ được nhả ra khi bạn thanh toán đủ. Sau đó máy sẽ trả lại tiền thừa ở khay bên dưới

• Từ ngày 1/9/2019, Welcome Suica - phiên bản đặc biệt của Suica dành riêng cho khách du lịch ngoại quốc có tính năng và cách dùng giống với Pasmo Passport: chỉ có giá trị trong 28 ngày, không có phí đặt cọc ¥500 và cũng không được hoàn tiền nếu trong thẻ còn dư.
  
  Được bán tại JR EAST Travel Service Center tại Narita Airport Station (ga nằm trong sân bay, có thể hỏi thăm nhân viên sân bay), Tokyo Monorail Line ở sân bay quốc tế Haneda, Tokyo Station, Shinjuku Station, Shibuya Station, Ikebukuro Station, Ueno Station, Hamamatsucho Station. Giá bán từ ¥1,000 - 10,000 tùy mình muốn mua nhiêu mua

#3  Icoca

• Icoca, theo tiếng Nhật có nghĩa là "Đi thôi!" (行こか). Linh vật là con thú mỏ vịt như trên thẻ
• Có thể mua thẻ Icoca từ các máy bán vé tự động tại các ga JR ở Osaka và các vùng khác ở khu vực Kansai hoặc mua trực tiếp tại phòng vé Midori no madoguchi trong ga JR hoặc Sân bay Quốc tế Kansai (KIX). Máy bán thẻ có hướng dẫn màn hình bằng tiếng Anh
• Vì được phát hành bởi JR West, công ty đường sắt quốc gia ở khu vực Kansai, nên thẻ chỉ có thể được trả lại tại các ga của JR West nếu muốn lấy lại tiền cọc ¥500 + số tiền còn lại trong thẻ với mức phí ¥220 giống như Suica
• Có bán thẻ Icoca dành cho trẻ em (từ 6-11 tuổi). Có một nút trên máy bán hàng tự động để chọn mua thẻ cho trẻ em

Giá thẻ Icoca: Tối thiểu là ¥1,000/thẻ, trong đó phí giữ thẻ ¥500 (khoản này sẽ được hoàn lại khi bạn trả thẻ tại Midori no madoguchi JR bất kì ở khu vực Kansai: Osaka, Kyoto, Hyogo...)

CÁCH MUA THẺ ICOCA

	Tìm cho ra máy bán vé tự động. Máy nào có kí hiệu Icoca thì tại đó có thể mua được thẻ Icoca. Có thể mua thẻ bằng tiền mặt và tiền xu
	Bấm chọn nút ở góc trên bên phải để chuyển ngôn ngữ sang tiếng Anh → Chọn "Purchase Icoca" → Chọn loại thẻ bạn muốn mua: 1 người lớn, 1 người lớn kèm 1 trẻ em, 2 người lớn kèm 1 trẻ em, vé trẻ em… tương ứng với hàng nút dọc bên cạnh số tiền thanh toán → Chọn số tiền mà bạn muốn thanh toán, trên màn hình sẽ có các số ¥1,000 / ¥2,000 / ¥3,000 / ¥5,000 / ¥10,000
	Để tiền vào khay bên trên, tờ tiền phải thẳng thớm. Thẻ sẽ được nhả ra khi bạn thanh toán đủ. Sau đó máy sẽ trả lại tiền thừa ở khay bên dưới

Chia sẻ kinh nghiệm

• Bạn nên mua Icoca/Pasmo/Suica ngay cả khi bạn chỉ dành vài ngày ở Nhật bởi tính tiện dụng và để bản thân bớt hoang mang khi cứ phải nghĩ xem mua vé nào mới đúng :))
• IC card tốt nhất cho khách du lịch ở Osaka là Icoca, nhưng IC card của Tokyo (Suica và Pasmo) cũng dùng được ở đây
• JR West cung cấp vé kết hợp di chuyển từ sân bay về thành phố: Haruka Express/Icoca - combo kết hợp này xài rất tiện, có bán ở Sân bay Quốc tế Kansai (KIX). Nếu bạn đã có thẻ Icoca, bạn có thể mua "HARUKA discount ticket" mà không cần mua Icoca mới!

HARUKA EXPRESS/ICOCA: Là combo vé được sử dụng trên JR, tàu điện ngầm, đường sắt tư nhân, xe buýt, mua sắm trong khu vực Kansai. Kansai-Airport Express "HARUKA" chạy thẳng từ Kansai-airport Station đến các ga Tennoji, Shin-Osaka và Kyoto luôn.

TIẾT KIỆM Ở ĐÂU?

. Khi bạn không có sẵn thẻ Icoca: chỉ mua vé Haruka một chiều giữa KIX và Shin-Osaka, bạn sẽ phải trả ¥2,330

. Trong trường hợp bạn đã có sẵn thẻ Icoca: bạn chỉ phải trả ¥2,000 thôi - tiết kiệm được ¥330

. Nếu mua mới cả Icoca + Haruka tại JR của KIX: tổng phí sẽ là ¥3,300 (thẻ Icoca ¥2,000 + vé Haruka một chiều ¥1,300) - tiết kiệm được ¥1,030 yên! Combo này có sẵn tại phòng vé của JR tại KIX

• Có thể sử dụng thẻ Icoca/Pasmo/Suica tại các tuyến thuộc công ty đường sắt dưới đây:

• Nếu bạn nạp thêm tiền vào thẻ thì cần lưu ý: nạp thẻ Pasmo tại các ga tàu điện ngầm; nạp thẻ Icoca/Suica tại các ga tàu của JR

Ngoài các loại vé tiện cho việc di chuyển đường dài như Seishun 18 ra, thì 3 loại thẻ Thảo kể trên cũng có quyền lực không kém. Cá nhân Thảo chỉ dùng Suica. Tuy nhiên, ở mỗi khu vực lại có những loại thẻ khuyến mãi dành cho khách du lịch khác nữa, như ở Osaka thì có Osaka Amazing Pass nè ;)

Vài bữa nữa Thảo sẽ bổ sung thêm các loại thẻ du lịch khuyến mãi từng vùng miền ha!